Liga Sprawiedliwości (także: Liga Sprawiedliwych, ang. Justice League) – fikcyjna drużyna zrzeszająca najpopularniejsze postacie superbohaterów z komiksów wydawanych przez DC Comics. Jej twórcą był scenarzysta Gardner Fox. Pierwszy raz Liga Sprawiedliwości pojawiła się w komiksie The Brave and the Bold vol.1 #28 (marzec 1960) w składzie: Wonder Woman, Superman, Batman, Flash (Barry Allen), Green Lantern (Hal Jordan), Aquaman i Marsjanin Łowca. Przez lata drużyna rozrastała się o kolejnych bohaterów, m.in: Green Arrow, Green Lanterna (John Stewart), Flasha (Wally West), Atoma, Hawkmana, Black Canary, Kapitana Marvela, Zatannę, Firestorma, Plastic Mana i wielu innych. Pojawiały się też różne rodzaje Ligi: Amerykańska Liga Sprawiedliwości (Justice League of America), Europejska Liga Sprawiedliwości (Justice League of Europe), Międzynarodowa Liga Sprawiedliwości (Justice League International), Justice League Task Force, Justice League Elite, Extreme Justice oraz Justice League Dark.

Historia

Srebrny i brązowy wiek

W tzw. złotym wieku komiksów DC wprowadzono wielu wyróżniających się bohaterów, m.in: Flasha (Jay Garrick), Green Lanterna (Alan Scott), Daniela Kappesa, itp., więc DC Comics poprosiło pisarza Gardnera Foxa, by spróbował przywrócić Justice Society of America. Fox pod wpływem popularności National Football League i Major League Baseball zdecydował, że zmieni nazwę drużyny z Justice Society na Justice League^[1]. The Justice League of America zadebiutowała w The Brave and the Bold #28 (1960) i szybko stała się najlepiej sprzedającym się tytułem.

Zgodnie z Justice Society, koncepcja Ligi Sprawiedliwości była prosta: należy uwzględnić wszystkie najpopularniejsze znaki DC w jednym zeszycie (stąd oryginalnym składzie znajdowali się Superman, Batman, Aquaman, Flash, Green Lantern, Martian Manhunter, i Wonder Woman). Trzy inne marki: Green Arrow, Atom i Hawkman szybko zostały dodane do wykazu.

Liga Sprawiedliwych operowała z tajnych jaskiń na peryferiach małego miasta Happy Harbor w st. Rhode Island. Pomocnikiem Ligi był nastolatek Snapper Carr, który też był uważany za maskotkę zespołu. Pomógł on Lidze pokonać gigantyczną rozgwiazdę Starro. W Justice League of America #77 (grudzień 1969) był posądzany o zdradzenie lokalizacji tajnych jaskiń Jokerowi. Po jego dymisji Ligę opuścili również J'onn J'onzz i Wonder Woman.

Era satelitarna

Zaistniała potrzeba stworzenia nowej, bezpiecznej siedziby. W Justice League of America #78 (luty 1970) nowa kwatera główna została założona na satelicie okołoziemskim. Pojawili się też nowi członkowie: Black Canary, Phantom Stranger, Elongated Man, Red Tornado, powróciła Wonder Woman. Po czasie przyjęto również Hawkwoman. Na końcu dołączyły Zatanna i Firestorm.

Osoby zajmujące się produkcją w latach 70. to m.in. pisarze Gerry Conway, Cary Bates, E. Nelson Bridwell, Steve Englehart oraz Dick Dillin. Po śmierci Dillina seria miała krótki skok popularności w 1982 roku, kiedy dołączył do ekipy artysta George Pérez.

Detroit

W 1984 roku, starając się naśladować sukces najpopularniejszych komiksów DC. W New Teen Titans, redaktorzy DC uznali, że większość stałych członków można zastąpić przez nowszych, młodszych. DC także przeniosło siedzibę zespołu z satelity do bazy w Detroit w stanie Michigan. Ten ruch był bardzo niepopularny wśród czytelników, który nazwali ten okres "Justice League Detroit". Główna krytyka skupiła się na tym, że Liga zostaje wypełniona przez bohaterów drugiego kursu. Zespół był początkowo prowadzony przez Aquamana i weteranów Ligi: Zatanna, Martian Manhunter i Elongated Man, ale większość opowieści koncentruje się na nowo zatrudnionych bohaterach: Vixen, Gypsy, Steel i Vibe. Aquaman opuścił nowy zespół po zaledwie kilku kwestiach i został zastąpiony przez lidera Martian Manhunter. Nawet powrót Batmana do zespołu w Justice League of America # 250 nie mógł powstrzymać spadku serii. Finał, napisany przez J.M. DeMatteis i Luke McDonnella, zakończył historię z udziałem wroga profesora Ivo, który dopuścił się zabójstwa Vibe i Steela.

Współczesne wcielenia

Międzynarodowa Liga Sprawiedliwości

W 1986 roku powstał crossover Legends, który opowiadał o formowaniu się nowej ligi. Nowy zespół początkowo nazywał się Liga Sprawiedliwości, później zaczęto określać go jako Międzynarodowa Liga Sprawiedliwości (Justice League International). Nowa seria, napisana przez Keitha Giffena i J.M. DeMatteisa z rysunkami Kevin Maguire'a (a później Adama Hughesa), dodała historiom nieco ekscentrycznego humoru. Członkowie to: Batman, Black Canary, Blue Beetle, Captain Marvel, Doctor Light (nowa japońska bohaterka, powstała z kryzysu, nie złoczyńca, który pojawił się wcześniej), Doctor Fate, Martian Manhunter, Mister Miracle, i Guy Gardner, a wkrótce potem dodano Booster Gold, Captain Atom, Fire (dawniej znana jako Green Flame), Ice (dawniej znana jako Ice Maiden) i obaj Rocket Redzi (jeden był szpiegiem Manhunterem, a drugi Dimitri Pushkinem). Seria początkowo była określana jako humorystyczna i na wysokim poziomie, ale po odejściu pisarzy Giffena i DeMatteisa, pozostali autorzy nie dali rady utrzymać balansu między humorem a bohaterstwem. W połowie i pod koniec lat 90. pojawiły się serie poboczne: Justice League Europe, Extreme Justice, and Justice League Task Force.

JLA

Po niskiej sprzedaży różnych serii pobocznych, postanowiono połączyć wszystkie drużyny w jednym tytule. Amerykańska Liga Sprawiedliwości powróciła we wrześniu 1996 roku w miniserii Justice League: A Midsummer's Nightmare, stworzonej przez Marka Waida i Fabiana Niciezę. W 1997 roku DC Comics uruchomiła nową serię o Lidze Sprawiedliwości zatytułowaną JLA, napisaną przez Granta Morrisona z rysunkami Howarda Portera i Johna Della.

Ta seria jest kolejną próbą powrotu do korzeni, gdzie trzon stanowiło siedmiu herosów: Superman, Batman, Wonder Woman, Aquaman, Flash (Wally West), Green Lantern (Kyle Rayner) oraz Marsjański Łowca Ludzi. Ponadto Liga otrzymała nową siedzibę – Watchtower. Morrison wprowadził ideę mówiącą o tym, że JLA jest alegorią panteonu bogów posiadających różnymi uprawnieniami i osobowościami. Wprowadził też nowe postacie: Barbarę Gordon (Oracle), Steela (John Henry Irons) i Plastic Mana.

Od teraz Liga skupia się jedynie na największych zagrożeniach, które mogą zagrozić Ziemi. Liga musiała się zmierzyć z: inwazją obcych, nieprawidłowo działającą maszyną wojenną z przyszłości, hordą zbuntowanych aniołów, nowo stworzoną koalicją czarnych charakterów zwaną jako kontr-liga, najemnikami z uzbrojeniem dostosowanym indywidualnie dla każdego superbohatera, zagrożeniami z kosmosu i rozwścieczonym duchem planety Ziemi. A ponieważ każdy z bohaterów miał własną serię komiksową, to historie często przeplatały się między różnymi komiksami.

Dzięki nowemu podejściu, seria przez kilka lat była najlepiej sprzedającym się tytułem. Pomimo tego DC nie tworzyło żadnych serii pobocznych, a jedynie kilka miniserii. Jedynym wyjątkiem było Justice League Elite, które jednak ograniczono do 12 numerów.

W 2007 Geoff Johns i Alan Heinberg wydali historię zwaną Crisis of Conscience (JLA #115-119) opisującą rozwiązanie Amerykańskiej Ligi Sprawiedliwości. Na końcu historii Superboy-Prime niszczy Watchtower. JSA była jednym z tytułów, których wydawanie zakończono po wydarzeniach związanych z Kryzysem nieskończoności. Serię zakończono po 125 numerach.

52

W serii komiksowej 52, w numerze 24., Firestorm rekrutuje nową, zreformowaną Ligę Sprawiedliwości. W jej skład wchodzą:Firehawk, Super-Chief, Bulleteer i Ambush Bug. Walczą oni z obłąkanym Skeetsem, który odbiera moce Super-Chiefowi i zabija go. Po tym zdarzeniu Firestorm rozwiązuje zespół.

Komiksy o Lidze Sprawiedliwości wydane w Polsce

Liga Sprawiedliwości w innych mediach

Liga poza komiksem pojawiła się w różnych serialach animowanych: Super Friends z lat 1973-1986, Liga Sprawiedliwych (Justice League) z lat 2001-2004 i Liga Sprawiedliwych Bez Granic (Justice League Unlimited) z lat 2004-2006, czy ostatnio Liga Młodych (Young Justice) z lat 2011-2013, a także w licznych filmach animowanych, wydawanych bezpośrednio na DVD i Blu-ray, np. Liga Sprawiedliwych: Nowa granica (Justice League: The New Frontier) czy Liga Sprawiedliwych: Kryzys na dwóch Ziemiach (Justice League: Crisis on Two Earths). W wersji aktorskiej pierwszy raz pojawiła się w programie telewizyjnym Legends of the Superheroes z 1979 roku, a następnie w filmie telewizyjnym Justice League of America z 1997 roku. W 2008 roku w produkcji był film o Lidze Sprawiedliwych, jednak prace nad nim wstrzymano^[8]. Wraz z wejściem do kin najnowszej odsłony przygód Supermana pod tytułem Człowiek ze stali (Man of Steel) w reżyserii Zacka Snydera, pojawiły się informacje, że jego film ma zapoczątkować całą serię filmów o przygodach poszczególnych bohaterów DC, która ma zostać uwieńczona kinową adaptacją Justice League^[9]. Scenarzystą ma być David S. Goyer, natomiast reżyserem obrazu został Zack Snyder^[10][11].

Seriale i filmy aktorskie

Legends of the Superheroes

• Legends of the Superheroes był dwuczęściową specjalną adaptacją opowieści o Lidze. Pojawili się w nim Adam West, Burt Ward i Frank Gorshin znani jako: Batman, Robin i Riddley z serialu Batman z lat 60. Inni bohaterowie to m.in. Black Canary, Captain Marvel, Flash, Green Lantern, Hawkman, Huntress.

Justice League of America (serial z 1997)

• W 1997 został nakręcony pilot produkcji telewizyjnej Justice League of America^[12], jednak nie udało się go sprzedać stacjom telewizyjnym. Pojawiły się w nim mniej znane postacie, co miało związek z kłopotami z uzyskaniem licencji na przedstawienie postaci Batmana, Supermana i Wonder Woman. Ekipa: Martian Manhunter, Guy Gardner, Green Lantern, Fire, Ice, Barry Allen jako Flash i Ray Palmer jako Atom. Mieli się przeciwstawić wersji Weather Wizard.

Tajemnice Smallville

• W serialu telewizyjnym Tajemnice Smallville (Smallville) pojawia się drużyna herosów. Pierwszy raz pojawiają się 11. odcinku szóstego sezony pod tytułem Justice, gdzie pojawiają się Impulse (Bart Allen), Aquaman, Cyborg (Victor Stone) oraz Zielona Strzała. Clarka określają mianem harcerzyka, pomaga im też Chloe, która dowodzi grupą pod pseudonimem Watchtower^[13]. W odcinku siódmym 11. serii, Siren, do grupy dołącza Black Canary^[14]. Z kolei w odcinku ósmym 12. serii, Bulletproof, widz dowiaduje się, że detektyw Jonh Jones (Marian Manhunter) od pewnego czasu również współpracuje z grupą Olivera^[15]. W internetowej serii pobocznej Smallville Legends: Justice and Doom widać Ligę oraz dowiedzieć się o nieznanym związku z doktorem Swannem.

Justice League

 Osobny artykuł: Justice League (film).

Seriale i filmy animowane

Wczesne animacje

• Pierwszy raz rysunkowa Liga pojawiła się w 1967, w Superman/Aquaman Hour of Adventure. Zespół pojawił się w trzech odcinkach.
• Najdłużej Liga istniała w serialu Super Friends. Trwał on od 1973 do 1986 roku^[16].

DC Animated Universe

• Po raz pierwszy w DC Animated Universe (Animowanym Uniwersum DC) Liga pojawiła się w serialu Batman przyszłości (Batman Beyond) w dwóch częściach odcinka The Call. Ta wersja pojawiła się później również w Liga Sprawiedliwych Bez Granic. Członkami zespołu byli: podstarzały Superman, nowy Green Lantern, Big Barda, a także nowe postacie: córka Aquamana – Aquagirl, Micron (podobny do Atoma) i Warhawk (który później okazuje się synem Johna Stewarta i Hawkgirl).
• W 2001 na antenie telewizji Cartoon Network pojawił się serial animowany Liga Sprawiedliwych (Justice League). Po dwóch seriach tytuł zmieniono na Liga Sprawiedliwych Bez Granic (Justice League Unlimited). Oba seriale stanowią rozszerzenie franczyzy DC Animated Universe, zapoczątkowanej cyklami animowanymi Batman (Batman: The Animated Series), Superman (Superman: The Animated Series), The New Batman Adventures, Static Shockoraz Batman przyszłości (Batman Beyond).

Batman

• W podwójnym odcinku czwartej serii serialu Batman (The Batman), zatytułowanym Połączenie, J'onn prosi Batmana, aby przyłączył się jego grupy. Batman zwraca uwagę, że J'onn utworzył „prawie Ligę”. Członkowie „Ligi” biorący udział w tej sekwencji to: Green Lantern, Green Arrow, Hawkman i Flash. Wiele wątków z piątej serii koncentruje się wokół członków Ligi i Batmana^[17]. Innymi wątkami, które zostały zawarte w The Batman, jest rekrutacja Supermana i powstanie siedziby zespołu, łączącej elementy Hali Sprawiedliwości z Super Friends i Watchtower z Ligi Sprawiedliwości.

Batman: Odważni i bezwzględni

• „Liga” jest wspomniana w rozmowie Batmana i Plastic Mana w epizodzie Batman: Odważni i bezwzględni (Batman: The Brave and the Bold).

Liga Młodych

• W serialu animowanym Liga Młodych (Young Justice) z lat 2010-2013 Liga Sprawiedliwości jest zwierzchniczką organizacji młodzieżowej Liga Młodych, która składa się z nastoletnich pomocników członków Ligi.

DC Universe Animated Original Movies

• Liga pojawiła się kilku filmach animowanych wydawanych bezpośrednio na DVD czy Blu-ray z serii DC Universe Animated Original Movies: w Liga Sprawiedliwych: Nowa granica (Justice League: The New Frontier) z 2008 roku, będącym adaptacją miniserii komiksów DC: The New Frontier, w filmie animowanym Liga Sprawiedliwych: Kryzys na dwóch Ziemiach (Justice League: Crisis on Two Earths) z 2010, będącym adaptacją komiksu JLA: Ziemia 2 (JLA: Earth 2), w Lidze Sprawiedliwych: Zagłada (Justice League: Doom) z 2012 na podstawie historii JLA: Tower of Babel, w Justice League: The Flashpoint Paradox z 2013, będącym adaptacją historii Flashpoint, w Justice League: War z 2014 na podstawie historii Justice League: Origin, w Lidze Sprawiedliwych: Tron Atlantydy oraz w Lidze Sprawiedliwych: Bogowie i Potwory.
• W filmie animowanym Lego Batman – film pełnometrażowy. Moc superbohaterów DC (LEGO Batman: The Movie – DC Superheroes Unite), członkowie Ligi wspierają Batmana i Supermana w walce z Jokerem i Lexem Luthorem.

JLA Adventures: Trapped In Time

• W filmie animowanym JLA Adventures: Trapped In Time członkowie Ligi stawiają czoło Lexowi Luthorowi i jego Legionowi Zagłady (Legion of Doom), który próbuje za pomocą mocy Time Trappera zakłócić kontinuum czasowe, tworząc tym samym alternatywną linię czasu, w której Liga nie powstaje. Ligę wspierają członkowie Legionu Superbohaterów (Legion of Super-Heroes) z XXXI stulecia: Dawnstar i Karate Kid.

Gry komputerowe

• Justice League Task Force – na platformy: SNES, Sega Mega Drive (1995)
• Justice League Heroes – na playformy: PlayStation 2, Xbox, Nintendo DS, PSP
• Mortal Kombat vs. DC Universe – na platformy: PlayStation 3 i Xbox 360 (2008)
• DC Universe Online – na platformy: PlayStation 3 i Microsoft Windows (2011)
• LEGO Batman 2: DC Super Heros – na platformy: PlayStation 3, PlayStation Vita, Wii, Xbox 360, Nintendo DS i Microsoft Windows (2012)
• Injustice: Gods Among Us – na platformy: PlayStation 3, Xbox 360 i Wii U (2013)
• Infinite Crisis – na platformy: Microsoft Windows (2013)

Zobacz też

• DC Comics
• Avengers