Jacht – jednostka pływająca o napędzie żaglowym lub motorowym, w zależności od konstrukcji i wyposażenia służąca najczęściej do celów turystycznych. Jachty budowane i wykorzystywane są także do rekreacji, uprawiania sportu, do celów szkoleniowych lub reprezentacyjnych^[1][2].

Podział

Jachty żaglowe posiadają często pomocniczy silnik; analogiczną sytuację na jachtach motorowych spotyka się rzadko. Jednostki o napędzie głównym – równorzędnym żaglowo-silnikowym nazywa się jachtami motorowo-żaglowymi.

Określenia jacht nie stosuje się do jednostek pływających (nawet konstrukcyjnie bardzo podobnych) służących określonym celom użytkowym: patrolowym, ratowniczym, militarnym czy transportowym i gospodarczym.

Małe jachty żaglowe potocznie nazywane są żaglówkami, natomiast małe jednostki motorowe nazywane są motorówkami. Duże jednostki żaglowe, przeważnie z ożaglowaniem rejowym nazywane są żaglowcami, natomiast jednostki porównywalne z jachtami motorowymi, spełniające jednak określone funkcje użytkowe, to najczęściej kutry: pilotowe, patrolowe, rybackie itd.

 Osobne artykuły: Żaglowiec, Jacht żaglowy, Jacht motorowo-żaglowy, Jacht motorowy i Motorówka.

Historia

Jachty jako odrębną kategorie statków wodnych zaczęto wyodrębniać od XVII w. do XIX w. Wpływ na ich budowę i konstrukcje miały łodzie, małe statki rybackie itp.

Klasyfikacje jachtów

Typowy (podstawowy) podział można przeprowadzić według następujących kryteriów:

• Rodzaju napędu:
  • żaglowy
  • żaglowo-wiosłowy
  • żaglowo-motorowy
  • motorowy
• Przeznaczenia:
  • szkoleniowe
  • szkoleniowo-turystyczne
  • turystyczne
  • turystyczno-regatowe
  • regatowe
  • regatowo-szkoleniowe
• Akwenu pływania:
  • śródlądowy
  • morski
  • oceaniczny
• Liczby kadłubów:
  • jednokadłubowe
  • wielokadłubowe
    • dwukadłubowe (katamaran, proa)
    • trzykadłubowe (trimaran)
    • czterokadłubowe (quadramaran).
• Liczby masztów:
  • jednomasztowe (ket, slup, kuter)
  • dwumasztowe (jol, kecz, szkuner)
  • trzymasztowe i więcej masztowe (bark, fregata (żaglowiec), szkuner)
• Posiadania miecza/płetwy balastowej:
  • mieczowe
  • balastowo-mieczowe
  • balastowe

Kategorie projektowe

Jachty wprowadzane przez producentów do obrotu handlowego na terenie UE spełniać muszą techniczne wymagania dla rekreacyjnych jednostek pływających^[3], w wyniku czego są kwalifikowane do jednej z poniższych kategorii projektowych. Kwalifikacja ta nie dotyczy jachtów budowanych indywidualnie, replik historycznych, jachtów regatowych itd. Stanowi jednak pewną metodę ich podziału z uwagi na obszar i warunki pływania.

1. Kategoria A – OCEANICZNA – jednostki zaprojektowane do dalekich rejsów, w warunkach wiatru silniejszego niż 8°B (stopni w skali Beauforta) i przy fali o wysokości znaczącej przekraczającej 4 m; jednostki te są w znacznym stopniu samowystarczalne;
2. Kategoria B – PEŁNOMORSKA – jednostki zaprojektowane do rejsów pełnomorskich, w warunkach wiatru o sile do 8°B włącznie i przy fali o wysokości znaczącej do 4 m włącznie;
3. Kategoria C – PRZYBRZEŻNA – jednostki zaprojektowane do rejsów po wodach przybrzeżnych, dużych zatokach, zalewach, jeziorach i rzekach, w warunkach wiatru o sile do 6°B włącznie i przy fali o wysokości znaczącej do 2 m włącznie;
4. Kategoria D – NA WODY OSŁONIĘTE – jednostki zaprojektowane do rejsów na małych jeziorach, rzekach i kanałach, w warunkach wiatru o sile do 4°B włącznie i przy fali o wysokości znaczącej do 0,5 m włącznie.

Przyszłość

Obecnie cały czas prowadzone są badania praktycznego zastosowania różnorodnych pędników wiatrowych. Równocześnie konstruktorzy i stocznie proponują jachty, żaglowce z ożaglowaniem nowych typów:

• żaglopłaty
• wiatrowce
• rotory
• parawanowe (RV Oceania)

Zobacz też