Lampa halogenowa – rodzaj elektrycznego źródła światła. Jest to żarówka z żarnikiem wolframowym, wypełniona gazem szlachetnym z niewielką ilością halogenu (czyli fluorowca, np. jodu), który regeneruje żarnik, przeciwdziałając jego rozpylaniu, a tym samym ciemnieniu bańki od strony wewnętrznej. Halogen tworzy związek chemiczny z wolframem (parami wolframu w bańce i na ściankach bańki). Związek ten krąży wraz z gazem w bańce w temperaturze panującej blisko żarnika, a następnie rozpada się na wolfram i fluorowiec. W rezultacie tej reakcji następuje przenoszenie cząstek wyparowanego wolframu z bańki na żarnik. Proces ten nazywa się halogenowym cyklem regeneracyjnym. Występowanie tego cyklu pozwala zwiększyć temperaturę żarnika do około 3200 K, zatem żarówki halogenowe cechują się wyższymi skutecznościami świetlnymi w porównaniu do zwykłych lamp żarowych (do 18 lumenów/wat). Podane temperatury pracy żarnika odnoszą się do standardowych lamp, dla których przewidziano średni czas pracy 1000 godzin. Czasami, w sytuacjach, w których wymagane jest uzyskanie światła bardziej zbliżonego do światła dziennego (na planie filmowym), stosuje się żarówki pracujące z wyższą temperaturą żarnika. Trwałość takich lamp jest jednak znacznie niższa. W związku z wycofaniem z handlu zwykłych żarówek przez Unię Europejską zaleca się stosowanie zamienników czyli żarówek halogenowych o kształcie tradycyjnych żarówek, znanych w handlu jako energooszczędne żarówki halogenowe, lub świetlówek. Zaletą lamp halogenowych są niewielkie rozmiary, wysoka wartość wskaźnika oddawania barw, a więc naturalne i białe światło, co jest zdrowe i przyjemne dla ludzkiego wzroku, oraz pozwala na oświetlanie dzieł sztuki (w przeciwieństwie do świetlówek), szybki zapłon i brak efektu migania światła (w przeciwieństwie do świetlówek), brak konieczności stosowania układów zapłonowych, filtr UV, możliwość stosowania ściemniaczy, niewielkie straty strumienia świetlnego w okresie eksploatacji, brak rtęci. Wadą jest niewielka skuteczność w porównianiu do niektórych świetlówek, która wynika z zamiany dużej części energii elektrycznej na ciepło, co wiąże się z ich nagrzewaniem. Ich trwałość w porównaniu do niektórych lamp wyładowczych, czy lamp LED jest również mniejsza, jednakże lampy halogenowe posiadają dłuższy czas pracy oraz dwa razy większą żywotność od tradycyjnej żarówki.
Go to Article