Bandera piracka (ang. Jolly Roger "Wesoły Roger") to flaga, którą wieszano na maszcie, by identyfikować się z innymi piratami w XVIII wieku (późna część Złotego Wieku Piractwa).

Flaga powszechnie znana jako Jolly Roger, czyli czaszka i piszczele na czarnym tle, była używana już w latach 10. XVII wieku przez piratów takich jak "Black Sam" Bellamy, Edward England, czy John Taylor i była najczęściej używaną piracką flagą w latach 20. XVII wieku.

Początki

Nazwa

Nazwa „Jolly Roger”, w odniesieniu do pirackiej bandery, została użyta po raz pierwszy w książce Charlesa Johnsona pt. Historia najsłynniejszych piratów, ich zbrodnicze wyczynki i rabunki (ang. A General History of the Robberies and Murders of the most notorious Pyrates), wydrukowanej w Wielkie Brytanii w 1724^[1].

Johnson nazwę "Jolly Roger" usłyszał od pirata Bartholomew Roberts w czerwcu 1721^[2], a następnie od kapitana Francis Spriggs w grudniu 1723^[3]. Roberts i Spriggs używali tej samej nazwy, choć ich flagi były zupełnie inne, co zasugerowało, że "Jolly Roger" jest potoczną nazwą każdej pirackiej bandery. Ani flaga Robertsa, ani flaga Spriggsa, nie zawierały kości i piszczeli.

Richard Hawkins, który został porwany przez piratów w 1724, zanotował, że piraci używają czarnej flagi z postacią szkieletu przebijającego serce dzidą.^[4]

Początek nazwy nie jest do końca znany. Jolly Roger w XVII wieku było określeniem jowialnego i beztroskiego mężczyzny, ale w XVIII wieku jego znaczenie całkowicie się zmieniło na rzecz czarnej flagi ze szkieletem lub czaszką. W 1703, angielski pirat John Quelch wieszał flagę "Old Roger" (ang. Stary Roger), co z kolei było przydomkiem diabła.

Użycie

Statki piratów w trakcie „polowań” pływały pod różnymi narodowymi (fałszywymi) banderami, by tym sposobem zmylić i zbliżyć się do potencjalnej ofiary. Dopiero krótko przed abordażem wznosiły piracką banderę, wykorzystując element zaskoczenia.

Bandera była ważną bronią psychologiczną, która, wraz z reputacją piratów, uchodzących za szczególnie bezlitosnych i okrutnych, tak przerażała napadniętych, że często oddawali oni swój statek wraz z ładunkiem, lub uciekali w popłochu, bez próby podjęcia walki.

Groźne emblematy bandery, kojarzące się z destrukcją i zniszczeniem, były charakterystyczne dla każdego kapitana pirackiej jednostki. Często były kojarzone z jego reputacją lub przedstawiały przesłania i ostrzeżenia kierowane do jego wrogów. Na przykład, kapitan Bartholomew Roberts, który wzbogacał się napadami na statki handlowe w okolicach wysp Barbados i Martynika, używał czarnej flagi przedstawiającej figurę pirata (przypuszczalnie siebie samego), która stała na dwóch czaszkach. Pod jedną widniał skrót "ABH" (A Barbadian's Head), pod drugą "AMH" (A Martiniquan's Head). Przesłanie było proste: marynarze z tych kolonii nie mogą liczyć na litość, jeśli będą stawiać Robertsowi jakikolwiek opór.

Często używane motywy, jak czaszki lub klepsydry, oznaczały zbliżającą się śmierć załogi atakowanego przez piratów statku, strzały lub dzidy – rychłą i brutalną, a krwawe serca – powolną i bolesną.

XX i XXI wiek

W XX wieku Jolly Roger używany był przez załogi brytyjskich okrętów podwodnych przy powrocie z patrolu do portu jako oznaka odniesionego zwycięstwa. Podczas drugiej wojny światowej zwyczaj ten miał również miejsce na polskich okrętach. Po drugiej wojnie światowej do tej tradycji wrócił HMS „Conqueror”, który podczas powrotu do macierzystego portu po wojnie o Falklandy wywiesił Jolly Rogera jako symbol zatopienia argentyńskiego krążownika „General Belgrano”^[5]. Od czasów pierwszej wojny w Zatoce Perskiej flagi tej używają również okręty, które odpaliły w kierunku lądu pociski rakietowe^[6].

Galeria

• Flaga używana przez pirata Edwarda Lowa.

• Flaga często nazywana "Jolly Roger". Była często używana przez Czarnobrodego, ale podobne flagi widziano na masztach Edwarda Lowa i Francisa Spriggsa.

• Uznawana jest za flagę Johna Quelcha, ale jej wygląd bliższy jest opisowi flagi Johna Philipsa.

• Flaga kapitana Waltera Kennedy'ego (identyczna do tej, której używał Jean Thomas Dulaien).

• Pierwsza flaga należąca do Bartholomew Robertsa. Ukazywała go wraz ze Śmiercią trzymających klepsydrę.

• Nowsza flaga należąca do Bartholomew Robertsa. Ukazywała go stojącego na dwóch czaszkach, jedna to czaszka mieszkańca Barbadosu (ABH), a druga to czaszka mieszkańca Martyniki (AMH) - były to dwie wyspy, których najbardziej nienawidził.

• Flaga, której używał Calico Jack Rackham.

• Flaga, której używali "Black Sam"Bellamy i Edward England.

• Tradycyjny wygląd flagi, która przypisywana jest piratowi Stede'owi Bonnetowi.

• Flaga używana przez pirata Christophera Condenta.

• Popularna wersja flagi wieszanej przez Henry'ego Every'ego. Widziano też podobne, ale z czarnym tłem.

• Czarna wersja flagi używanej przez Henry'ego Every'ego.

• Flaga używana przez pirata Christophera Moody'ego.

• Flaga prawdopodobnie używana przez Thomasa Tewa.

• Flaga używana przez Richarda Worley'a.

• Flaga używana przez Emanuela Wynna.

• Bandera "Bandanna Roger" używana przez piratów na Karaibach.

Zobacz też

• Czaszka i Kości
• Totenkopf