Prypeć (ukr. Прип'ять, Prypjať; ros. Припять, Pripiať) – opuszczone miasto w obwodzie kijowskim, w północnej Ukrainie przy granicy z Białorusią, zwane również „Miastem Widmo”.

Historia

Miasto zostało założone 4 lutego 1970 r. jako osiedle dla pracowników Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej w odległości około czterech kilometrów od samej elektrowni. 27 kwietnia 1986 r., dzień po katastrofie w Czarnobylu, zapadła decyzja o (w pierwotnych zamiarach czasowej) ewakuacji miasta. Około 50 tysięcy mieszkańców do wieczora musiało opuścić swoje domy. Od godziny 14:00 do 16:30 przebiegła właściwa ewakuacja. Dwie godziny później oddziały milicji ponownie przeszukały miasto, odnajdując 20 osób, które miały zamiar uniknąć wyjazdu. Dla pracowników elektrowni i ich rodzin w latach 1986–1988 zbudowano nowe miasto Sławutycz.

Obecnie miasto Prypeć jest niemalże skansenem ostatnich lat epoki radzieckiej. W opuszczonych budynkach znaleźć można rzeczy pozostawione przez jego byłych mieszkańców. W niektórych miejscach zobaczyć można przygotowania do Święta Pracy które miało być obchodzone 1 maja 1986 roku (cztery dni po ewakuacji miasta).

Od czasu ewakuacji miasto było regularnie plądrowane przez szabrowników. Obecnie stanowi ono atrakcję turystyczną. Prypeć ulega dewastacji zarówno przez turystów, jak i poszukiwaczy złomu^[1].

Kontrowersje

Dziś powszechnie uważa się, że niepotrzebnie przesiedlono na stałe ludność miasta i okolicznych wsi. Przeprowadzona w dzień po awarii reaktora pierwsza ewakuacja 49 360 osób z miasta Prypeć oraz 254 osób z pobliskiego Janowa miała uzasadnienie, gdyż w tym dniu istniała możliwość przebicia się stopionego rdzenia do dolnych pomieszczeń, w których mogła znajdować się woda, przez co wybuch pary wodnej mógł skazić miasto. Ówczesne władze nakazały ewakuować ludność z terenów skażonych cezem-137 na poziomie powyżej 37 kBq/m². Zalecenie to było niczym nieuzasadnione, gdyż takie skażenie generuje dawkę promieniowania 0,2 mSv/h, czyli ponad dziesięciokrotnie mniejszą niż średnia dawka pochodząca od naturalnych źródeł promieniowania. Jeszcze do końca lat 90.^[2] na skutek decyzji polityczno-administracyjnych ewakuowano i przesiedlano ludność – często wbrew opiniom specjalistów^[3]. Teraz maksymalna moc dawki rejestrowana w Prypeci jest mniejsza niż wartość tła naturalnego występującego w wielu miejscach na świecie, np. w wielu rejonach Iranu, Finlandii, Szwecji, Francji czy Hiszpanii^[3].

Główne budynki miasta

• Hotel Polesie, ul. Kurczatowa 8 (Готель Полісся, ул. Курчатова, д. 8)
• Centrum Kultury „Energetyk”, ul. Kurczatowa 10 (ДК „Энергетик”, ул. Курчатова, д. 10)
• Kawiarnia Prypeć, ul. Nadbrzeżna 7 (Кафе Припять, ул. Набережная, д. 7)
• Kino Prometeusz, ul. Kurczatowa 4 (Кінотеатер „Прометей”, ул. Курчатова, д. 4)
• Siedziba partii, ul. Kurczatowa 6 (ул. Курчатова, д. 6)
• Restauracje i centrum handlowe, ul. Łazariewa 2 (ул. Лазарева, д. 2)
• Basen „Lazurowy”, ul. Sportowa 24 (Бассейн „Лазурный”, ул. Спортивная, д. 24)
• Zakład „Jupiter”, ul. Fabryczna 11 (Завод „Юпитер”, ул. Заводская, д. 11)
• Stadion, ul. Hydroprojektowa 2 (ул. Гидропроектовская, д. 2)
• Szpital, ul. Przyjaźni Narodów 18 (ул. Дружбы Народов, д. 18)

Infrastruktura i statystyki

• Populacja: 49 400 osób tuż przed awarią reaktora.
• Średnia wieku mieszkańców: w 1986 roku wynosiła 26 lat.
• Całkowita przestrzeń mieszkalna: 1 706 025 metrów kwadratowych.
• Edukacja: 15 przedszkoli dla około 5000 dzieci, 5 szkół, 1 szkoła zawodowa
• Opieka zdrowotna: 1 nowoczesny szpital mogący pomieścić do 410 pacjentów, 3 poradnie.
• Handel: 25 sklepów i centrów handlowych, 27 obiektów gastronomicznych mogących obsłużyć 5535 osób.
• Kultura: 3 budynki. Pałac Kultury „Energetyk”, kino „Prometeusz”, szkoła muzyczna.
• Rekreacja: 1 park, 35 placów zabaw.
• Przemysł: 4 fabryki z całkowitym rocznym przychodem 477 000 000 rubli.
• Transport: Linia Kolejowa – stacja Janów, 167 autobusów miejskich oraz parking Czarnobylskiej Elektrowni na około 400 jednostek.
• Telekomunikacja: 2926 lokalnych numerów telefonów zarządzanych przez miejscową centralę. Dodatkowo 1950 numerów telefonów obsługiwanych przez Czarnobylską Elektrownię Atomową, Zakłady Jupiter oraz Wydział Architektury i Rozwoju Miasta.
• Zieleń miejska: 18 136 drzew zasadzonych równo w alejkach, 249 247 krzewów, 33 000 krzewów róż.

Prypeć w kulturze masowej

• Prypeć występuje w grach S.T.A.L.K.E.R.: Cień Czarnobyla i S.T.A.L.K.E.R.: Zew Prypeci jako jedna z najważniejszych lokacji, oraz w grze Call of Duty 4: Modern Warfare.
• Grupa hip-hopowa Projekt Nasłuch nagrała w Prypeci teledysk do utworu Memento Mori^[4]
• W 2014 roku brytyjski rockowy zespół Pink Floyd nakręcił w Prypeci teledysk do instrumentalnego utworu Marooned pochodzącego z płyty The Division Bell wydanej w 1994 roku^[5].
• W Prypeci nakręcono jeden z odcinków specjalnych motoryzacyjnego show Top Gear.
• Znaczna część akcji serialu Чернобыль. Зона отчуждения z 2014 i 2017 roku toczy się w Prypeci.

Zobacz też

• Hotel Polesie